มื้อเช้าของคนญี่ปุ่น (เจ้าพ่อแห่งความปราณีต)

หลายคนที่ติดตามแอดมินอยู่อาจสังสัยว่า ทำไมแอดถึงเขียนถึง ‘’ มื้อเช้าของคนญี่ปุ่น ’’ ทั้งที่แอดก็ไม่เคยได้ไปใช้ชีวิตอยู่ในญี่ปุ่นนานๆเหมือนที่เยอรมนนี

อันนี้ต้องบอกว่าแอดมินมีเพื่อนญี่ปุ่นอยู่สองสามคนครับ ที่เคยพบเจอกันที่โรงเรียนภาษาเยอรมันชื่อ Goethe Institute

และในขณะเดียวกันก็มีเพื่อนคนไทย ที่ทั้งเรียนต่อและทำงานอยู่ที่ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งมักได้ติดต่อพูดคุยกันเป็นประจำ

ตัวผมเองก็สนใจเรื่องวัฒนธรรมนานาชาติมากๆอยู่แล้ว เวลาได้คุยกับผู้คนจากต่างเมือง ก็อดไม่ได้ที่จะถามเกี่ยวกับวัฒธรรมของบ้านเมืองเขา

และเรื่องที่ผมชอบถามบ่อยๆ คือเรื่องอาหารนี่แหละครับ อย่าว่าแต่ผมเลยครับ เชื่อว่าคนอื่นๆเวลาที่เค้าพูดคุยแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกัน ก็มักหนีไม่พ้นการคุยเรื่องอาหาร

เพราะอาหารมันเป็นสิ่งที่สะท้อนวัฒนธรรมของบ้านเมืองนั้นๆได้ดีระดับหนึ่ง อาจเรียกว่าเป็น culture indicator เลยครับ เอะอะๆก็ what are your typical national foods?

ทุกครั้งหลังจากที่ผมได้พูดคุยกับเพื่อนกันพออิ่มปากอิ่มคอ หากข้อมูลที่เพื่อนเล่าให้ฟังยังน้อยไป ก็จะไปหาอ่านต่อในอินเตอร์เน็ตเพิ่มเติมครับ

โดยทั่วไปแล้วอาหารหลักของชาติไหนๆ ก็จะมีพื้นฐานวัตถุดิบมาจากอาหารหลักของชาตินั้น แต่พอเป็นรูปแบบอาหารเช้าก็จะทำให้ซอฟลงไป

คราวก่อนเราได้นำเสนอ ” อาหารเช้าของคนเยอรมัน (ผู้นำยุโรป) ” ไป ซึ่งมันเป็นอาหารที่เรียบง่าย รสชาติไม่หลากหลาย ส่วนใหญ่จะมีรสเค็ม และมีวัตถุดิบหลักเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนมสดและเนื้อเค็ม ซึ่งก็เป็นวัตถุดิบพื้นฐานของอาหารหลักของเขาเช่นกัน

ทีนี้เรามาดูกันว่าอาหารเช้าของญี่ปุ่น ประเทศที่มีความขยันและระเบียบวินัยอันดับ 1-3 ของโลก  ว่าจะมีอะไรบ้าง จะมีปลาดิบเป็นวัตถุดิบหรือไม่

เนื่องจากทุกวันนี้ มีวัฒนธรรมการกินของหลายชาติโดยเฉพาะของทางฝรั่งเข้ามาปะปนอยู่ในญี่ปุ่นเยอะมาก

ทำให้วิธีการทานอาหารก็มีการปรับเปลี่ยนไปบ้างในบางกลุ่ม ดังนั้น เอาเป็นว่าผมขอพูดถึงอาหารญี่ปุ่นแบบแท้ๆ ดั้งเดิมๆนะครับ

อาหารเช้าญี่ปุ่นดั้งเดิมจะถูกเสิร์ฟมากับจานหรือถ้วยเล็กๆ มาทีละหลายๆถ้วย แต่ขอบอกว่าเล็กพริกขี้หนูนะครับ

เพราะแต่ละถ้วยเต็มเปี่ยมไปด้วยสารอาหารและรสชาติหลากหลาย ส่วนรสชาติจะว่าอร่อยไหมขึ้นอยู่กับคนชอบนะครับ (ส่วนผมเองชอบมากครับ)

อาหารเช้าญี่ปุ่นมีความคล้ายคลึงกับอาหารหลักอย่างมื้อเที่ยงและมื่อเย็น กล่าวคือวัตถุดิบเหมือนกัน มีข้าว ปลาย่าง ถั่วเน่าญี่ปุ่น และตบด้วยซุปมิโซะ

ถ้าจะให้ครบสูตรก็มีชาเขียวด้วย มันได้รับการกล่าวขานว่าเป็นอาหารเช้าที่ดีต่อสุขภาพมากที่สุดแล้วในโลก ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง นี่มันคือสุดยอดอาหารเช้าชัดๆ

ซึ่งหาได้ยากมาก การที่จะให้ความอร่อยและมีประโยชน์มาอยู่ด้วยกันในชามเดียวได้ แถมยังถูกปากคนชาติอื่นๆด้วย

แต่ถ้าเป็นข้าวไข่ดิบหรือข้าวไข่ตอกแล้ว (หนึ่งในอาหารเช้าเช่นกัน) อันนี้นักท่องเที่ยวหลายๆคนยังปรับตัวไม่ได้ในรสชาติ

โดยทั่วๆไป ผมเองมองว่าหลายๆอย่างมีรสชาติอร่อยมากๆเลยนะครับ ออกตัวก่อนนะครับว่าผมไม่ได้อวยอาหารเค้านะ แต่เรื่องนี้ต้องชื่นชมเค้าจริงๆ

อย่างที่พูดไว้ก่อนหน้าเนื่องจากการผสมผสานกันเรื่องอาหารวัฒนธรรมการกินทางตะวันตก ทุกวันนี้ ทำให้กลุ่มคนวันรุ่นตามเมืองใหญ่ๆเช่นเกียวโต มีสไตล์การกินที่ต่างออกไปจากดั้งเดิม

เป็นเรื่องธรรมดา อาจเป็นเพราะเป็นสังคมเร่งรีบ อาหารฝรั่งจึงตอบโจทย์มากกว่าในการทำเวลา ถ้าให้รออาหารแบบดั้งเดิมเลย คงไปขึ้นรถไฟฟ้าไปทำงานไมทันเป็นแน่

อย่างไรก็ตามคนญี่ปุ่นก็มีอาหารที่ทานง่าย ทานเร็ว จะเรียกว่าเป็น fast food แบบญี่ปุ่นก็ได้คือ ข้าวปั้นญี่ปุ่นหรือ โอะนิฮิริ ก็ถือเป็นตอบโจทย์ของตนชอบตื่นสายได้ดี 

คนญี่ปุ่นจะเน้นทานอาหารเช้าในปริมาณที่มากเป็นพิเศษ เค้าจะทานให้อิ่มหรือให้มีพลังงานเพียงพอจนถึงมื้อเที่ยง มื้อเที่ยงก็ทานน้อยลงมา ส่วนมื้อเย็นจะพยายามทานให้น้อยสุด

นี่อาจเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ว่า ทำไมคนญี่ปุ่นจึงมีสุขภาพดีมากโดยค่าเฉลี่ย โดยเค้าจะหลีกเหลี่ยงพวกไขมันและอาหารที่ย่อยยากในตอนเช้า

และสรรหาพวกวิตามิน โปรตีน และคาร์โปไฮเดรตที่ให้พลังงานนานๆมาเป็นวัตถุดิบในมื้อเช้าของพวกเขา

มื้อเช้าของคนญี่ปุ่น จะต้องเน้นโปรตีนอยู่ด้วยในมื้อ บ่อยครั้งที่เราจะเห็นเป็นไข่เจียวญี่ปุ่นหรือปลาย่าง ส่วนใหญ่เป็นปลาแซลมอลและแมคคาเรล 

บางคนที่อาจยังไม่ทราบและสงสัยว่าแล้วเค้าจ่ายไหวหรือปลาแวลม่อลมันแพงนะ

ที่ญี่ปุ่นมีปลาแซลม่อนตามธรรมชาติเยอะครับ มันเป็นปลาท้องถิ่นที่หาได้ในเดือนกันยายนถึงพฤศจิกายน อากาศที่นู้นเหมาะกับการอยู่อาศัยของปลาแซลม่อน และบางเมนูก็จะมีปลาดิบเป็นวัตถุดิบหลักที่เรารู้จักในซื้อซาซิมิ ซึ่งบางครั้งก็อยู่ในเซต มื้อเช้าของคนญี่ปุ่น เช่นกัน

สรุปคือบางครั้งเค้าก็เอาปลาดิบมาทานเป็นอาหารเช้าด้วยนะครับ

เท่าที่ฟังมาก็เห็นมีแต่โปรตีนกับแป้ง แล้ววิตามินมาจากไหน ใช่แล้วครับ ผักเครื่องเคียงนี่แหละที่ทำหน้าที่เป็นแหล่งวิตามินให้ มื้อเช้าของคนญี่ปุ่น

ผักเครื่องเคียงที่มากับอาหารญี่ปุ่ณก็คือผักดอง โดยคนญี่ปุ่นเรียกว่า สึกเคะโมโนะ อาจทำด้วยการนำผักมาดองหรือหมักน้ำซอสก็ได้

ส่วนผักที่นำมาใช้ทำสึกเคโมโนะเช่น หัวไชเท้าขาว แตงกวา ว่าแต่มันมีช่วงหนึ่งที่ญี่ปุ่นนิยมกินผักชีเช่นกัน

ไม่รู้ตอนนั้นเค้าได้ลองเอามันมาหมักด้วยไหมไม่นะครับ อิอิ และก็จะมีรากบัว มีขิง เป็นต้น บางครั้งถึงขั้นมี มินิสลัด มาด้วยเลยครับ

จะเห็นว่าคนญี่ปุ่นให้ความสำคัญต่ออาหารเช้ามากๆจริงๆครับ ทั้งในแง่ของคุณค่าทางสารอาหารในตัววัตถุดิบเองและในเรื่องของปริมาณของมื้อ เป็นสิ่งที่คนญี่ปุ่นต้องปราณีต โดยเน้นว่ามื้อเช้าควรเป็นมือที่มีปริมาณมากที่สุด ส่วนมื้ออื่นให้ทานน้อยลงตามลำดับ

สารอาหารสำคัญที่ต้องมีใน ” มื้อเช้าของคนญี่ปุ่น ” คือโปรตีน วิตามิน และแป้งที่สามารถให้พลังงานได้นานถึงมื้อเที่ยง

แม้สังคมญี่ปุ่นที่ภายนอกดูเป็นสังคมที่เร่งรีบ เพราะเป็นศูนย์กลางเศรฐกิจโลกต้องแข่งขัน และอีกเหตุผลคือ เพราะเค้ามีวัฒนธรรมที่ต้องตรงต่อเวลา แต่คนญี่ปุ่นก็ยังชอบที่จะทานอาหารเช้าในบ้าน ถามว่าเอาเวลาที่ไหนมาเตรียมอาหารเช้า

เชื่อว่าอาจเป็นหน้าที่ของแม่บ้านที่คอยซัพพอร์ทสามีที่ต้องไปทำงานและลูกๆที่ต้องไปเรียน (ข้อมูลคลาดเคลื่อนอย่างไรสามารถชี้แนะได้นะครับ) นี่อาจบ่งบอกถึงการแบ่งหน้ากันอย่างชัดเจนภายในสถาบันครอบครัวเลยก็ว่าได้นะครับ

อย่างไรก็ตามสพหรับคนที่ไม่มีเวลาจริง ก็มีโอะนิฮิริหรือข้าวปั้นญี่ปุ่นตอบทางเลือกที่ดีแถมอร่อยด้วย (เพื่อนบอกมา)

ส่วนใครได้มีโอกาสสัมผัสอาหารเช้าญี่ปุ่นแบบดั้งเดิมมาแล้ว และอยากจะถ่ายทอดประสปการณ์ตรงนั้นให้พวกเราฟัง ก็ถือเป็นสิ่งผมอยากจะขอบคุณยิ่ง

อ่านต่อ